జూన్ 12 అనేది ప్రపంచ బాల కార్మిక దినోత్సవం. ఐక్యరాజ్యసమితి (ILO) 2002లో ఈ దినాన్ని ప్రారంభించింది. దీని ప్రధాన ఉద్దేశం, బాల కార్మికత్వాన్ని అంతమొందించటం మరియు ప్రతి చిన్నారికి విద్య, ఆరోగ్యం, ఆటపాటలతో కూడిన బాల్యం కల్పించడం.
? భారత్‌లో బాల కార్మికుల స్థితి:
భారతదేశంలో, 5–14 ఏళ్ల మధ్య వయస్సు కలిగిన దాదాపు 1.01 కోట్లు మంది బాలలు కార్మికులుగా పని చేస్తున్నారు. వీరిలో ఎక్కువ శాతం పిల్లలు గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో వ్యవసాయం, చేనేత, స్వచ్ఛత పనులు, మరియు చిన్న పరిశ్రమలలో పని చేస్తున్నారు.
?️ చట్టపరమైన చర్యలు:
భారత ప్రభుత్వం తీసుకున్న ముఖ్య చట్టాలు:
- బాల కార్మిక నిషేధ చట్టం (1986): ప్రమాదకరమైన పనుల్లో బాల కార్మికులను నిషేధిస్తుంది.
- జువనైల్ జస్టిస్ యాక్ట్ (2015): శారీరక, మానసిక హింసలకు గురిచేసే వాటిపై కఠిన శిక్షలు విధించబడతాయి.
- ఉచిత ప్రాథమిక విద్య హక్కు చట్టం (RTE Act – 2009): 6-14 ఏళ్ల పిల్లలకు ఉచిత విద్య కల్పించాల్సిన బాధ్యతను ప్రభుత్వంపై వేస్తుంది.
? ఇతర దేశాల మంచి అభ్యాసాలు:
- ఫిన్లాండ్, నార్వే: కఠినమైన కార్మిక చట్టాలు, బలమైన విద్యా వ్యవస్థ.
- బ్రెజిల్: ఫామ్ టు స్కూల్ ప్రోగ్రామ్ ద్వారా పిల్లలను వ్యవసాయం నుండి పాఠశాలలోకి తీసుకెళ్తారు.
- నైజీరియా: స్థానిక NGOల భాగస్వామ్యంలో అవగాహన ప్రచారాలు.
? భారత్‌లో మార్పు కోసం తీసుకోవాల్సిన మార్గాలు:
- సహకార వ్యవస్థ: ప్రభుత్వ, సమాజ, స్వచ్ఛంద సంస్థలు కలసి పనిచేయాలి.
- విద్యను ఆకర్షణీయంగా చేయాలి: మిడ్‌డే మీల్స్, స్కాలర్‌షిప్‌లు, డిజిటల్ ట్యుటోరియల్స్ అందుబాటులోకి తేవాలి.
- పేరెంట్స్ అవగాహన: విద్యలేని జీవితంలో ఉన్న ప్రమాదాలను తల్లిదండ్రులకు వివరించాలి.
- చిన్న వయస్సు నుండి స్కిల్ ట్రైనింగ్: చట్టపరంగా పాసైన వయస్సు తర్వాతే వృత్తి విద్యలతో అనుసంధానం చేయాలి.
✅ సంక్షిప్తంగా: బాల కార్మిక వ్యవస్థను పూర్తిగా నిర్మూలించాలంటే — చట్టం, విద్య, సమాజ బాధ్యత, మరియు కుటుంబ అవగాహన అన్నీ కలిసి పనిచేయాలి. ప్రతి చిన్నారి కలల ప్రపంచానికి, అక్షరాల బాటపై నడవాలి.
కింద భారత్‌ లో వివిధ రాష్ట్రాలలోని బాల కార్మికుల శాతం (5–14 ఏళ్ల వయస్సు) టేబుల్ ఫార్మాట్‌లో ఇవ్వబడింది. 2011 Census ఆధారంగా ILO/అధికారిక నివేదికల ప్రకారం సేకరించబడిన తాజా డేటా ఇది :
| రాష్ట్రం | % బాల కార్మికులు (5–14 vayas) | సంఖ్య (మిలియన్‌లలో) |
|---|---|---|
| ఉత్తర్‌ప్రదేశ్ (UP) | 21.5% | 2.18 M |
| బీహార్ (Bihar) | 10.7% | 1.09 M |
| రాజస్థాన్ (Rajasthan) | 8.4% | 0.85 M |
| మహారాష్ట్ర (Maharashtra) | 7.2% | 0.73 M |
| మధ్యప్రదేశ్ (MP) | 6.9% | 0.70 M |
సంగ్రహ విశ్లేషణ:
- దేశవ్యాప్తంగా దాదాపు 60% బాల కార్మికులు ఈ 5 రాష్ట్రాల్లో కేంద్రీకృతంగా (UP, Bihar, Rajasthan, Maharashtra, MP) ఉన్నారు
- ఈ శాతాలు 2011 Census ఆధారంగా ఉన్నా, కోవిడ్, ఆర్థిక సంక్షోభాలు, డ్రాప్‌ఆవుట్లు వంటి అంశాలు కారణంగా ప్రస్తుతం పరిస్థితి మరింత వెనుకబడవచ్చునని అనుకుంటున్నారు .
- వీరిలో అధిక శాతం బుద్ధిమాంద్యం, పోషణాహామిక సమస్యలు, విద్యాభావ మార్పులు లాంటివి కనిపిస్తుంటాయి.
? వివరణ:
- ఉత్తర భారత రాష్ట్రాలలో బాల కార్మిక శాతం ఎంతో అధికంగా ఉంది—UPలో 21.8%, Bihar, Rajasthan, MPలో 7–8% మధ్యలో ఉంది.
- దక్షిణ భారత రాష్ట్రాలలో AP (8.1%), Telangana (7.5%), Karnataka (5.7%), TN (4.8%)లో కూడా వివిధ శాతంలో బాల కార్మికులు ఉన్నారు.
- కేరళ చిన్న శాతంలో (1.6%) ఉంది, కాని అనేక వలస కుటుంబాలకు చెందిన పిల్లలు ఇవి సంకుచిత పరిస్థితుల్లో ఉంటాయి.
? తుది విశ్లేషణ:
- దేశవ్యాప్తంగా దాదాపు 4% పిల్లలు 5–14 ఏళ్ల వయసు ఉన్నా కూడా పని చేయడం చూస్తున్నాం .
- అగ్రభాగ బాల కార్మికులు ప్రధానంగా వ్యవసాయ, చెత్త వేర్పరి, సర్వీస్ రంగాల్లో ఉంటారు.
- ఈ టేబుల్ ద్వారా భారీ శాతం ఉన్న రాష్ట్రాలను గుర్తించుకొని, అక్కడ ప్రత్యేక శిక్షణా, విద్యా, అవగాహనా కార్యక్రమాలు సదుపాయం చేయాల్సిన అవసరం తెలిసిందే.
