హామ్ రేడియో హాబీయిస్టులకు స్ఫూర్తి నింపే శాస్త్రవేత్త
భారతదేశ శాస్త్ర చరిత్రలో శ్రీ జగదీశ్ చంద్ర బోస్ (30 నవంబర్ 1858 – 23 నవంబర్ 1937) ఒక అజేయ శిఖరం. ప్రపంచానికి రేడియో తరంగాల ఉనికిని నిరూపించిన మొదటి శాస్త్రవేత్తలలో ఆయనే ఒకరు. నేడు మనం హామ్ రేడియోలో ఉపయోగించే ట్రాన్స్మిటర్లు, రిసీవర్లు, యాంటెన్లు, మైక్రోవేవ్ లింకులు, మార్స్ కోడ్ ట్రాన్స్మిషన్లు, ఇవన్నీ బోస్ వంటి మహనీయుల శాస్త్రీయ పునాది వల్లే సంభవించాయి.
బోస్ కేవలం శాస్త్రవేత్త మాత్రమే కాదు—
ఆయన భారతీయ ప్రతిభకు ప్రతీక, స్వయం అధ్యయన మహర్షి, మానవ సేవా దృక్పథం గల పరిశోధకుడు.
sir jc bose with ministry of agriculture officials at royal geogrphical socieity of egypt cairo 1928
🌟 వైరలెస్ కమ్యూనికేషన్ ప్రయోగాలకు శ్రీకారం
1894–95 కాలంలో బోస్ రేడియో తరంగాలపై ధైర్యసాహస ప్రయోగాలు ప్రారంభించారు. ఇది ప్రపంచానికి వైర్లెస్ కమ్యూనికేషన్ యుగం తెచ్చిన విప్లవ దశ.
ఆయన ప్రధాన ప్రయోగాలు:
1. మిల్లీమీటర్ రేడియో వేవ్స్ తయారీ
బోస్ 5మిమీ వరకు చిన్న తరంగదైర్ఘ్యాల రేడియో వేవ్స్ సృష్టించి వాటి ప్రభావాన్ని కొలిచారు.
ఇది నేడు హామ్ రేడియోలో SHF, Microwave bands కు పునాది.
2. “కోహెరర్” ను ఆధునీకరించిన బోస్
వైరలెస్ సిగ్నల్స్ను డిటెక్ట్ చేయడానికి ఉపయోగించే కోహెరర్ కి బోస్ కొత్త రూపం ఇచ్చారు.
ఆయన తయారు చేసిన IRON MERCURY IRON COHERER ప్రపంచంలోనే అత్యంత సెన్సిటివ్ రిసీవర్గా నిలిచింది.
ఈ టెక్నాలజీనే తర్వాత Marconi పెద్దదిగా చేసి తన ట్రాన్స్మిటర్లలో ఉపయోగించాడు.
3. 1 మైల్ దూరంలో వైర్లెస్ సిగ్నల్ డెమో (1895)
కోల్కతాలోని Presidency College నుండి మరొక భవనం వరకు
బోస్ సిగ్నల్ పంపించి,
దూరంలో ఉన్న ఎలక్ట్రిక్ బెల్
మరియు
గన్పౌడర్ను పేల్చడం
ద్వారా తన ప్రయోగాన్ని ప్రపంచానికి చూపించారు.
దీన్ని చూస్తే, ఆధునిక హామ్ రేడియో ట్రాన్స్మిషన్కు పునాదులు బోస్ చేతిలోనే మొదలయ్యాయని అర్థమవుతుంది.
4. మెటాలిక్ వస్తువుల రేడియో రిఫ్లెక్షన్ పై అధ్యయనాలు
వస్తువులపై రేడియో తరంగాలు ఎలా ప్రతిఫలిస్తాయో బోస్ చేసిన శాస్త్రీయ వివరణలు,
ఇప్పటి RADAR టెక్నాలజీకి ఆది.
🌐 హామ్ రేడియో హాబీయిస్టులకు బోస్ ఇచ్చిన స్ఫూర్తి
బోస్ పనితీరు మూడు ప్రధాన పాఠాలు నేర్పుతుంది:
1. సరళ పరికరాలతో కూడా గొప్ప ఫలితాలు సాధించవచ్చు
బోస్ వద్ద నేడు ఉన్న ఆధునిక యంత్రాలు లేవు.
అయినా ఆయన చేసిన ఆవిష్కరణలు ప్రపంచాన్ని మార్చాయి.
హామ్స్ కూడా సాధారణ పరికరాలతో యాగీ యాంటెన్లు, QRP రిగ్స్, చిన్న ట్రాన్స్మిటర్లు తయారు చేసి అద్భుత ఫలితాలు సాధించవచ్చు.
2. ప్రయోగం చేయడానికి ధైర్యం కావాలి
బోస్ ప్రయోగాలు అప్పట్లో ఎవరికీ అర్థం కాలేదు.
అయినా ఆయన వెనుదిరిగలేదు.
ఇది హామ్స్కు ఒక గుర్తుచూపు—
Try, Test, Fail, Improve – that is Amateur Radio spirit.
3. జ్ఞానాన్ని పంచడంలో ఆయన ఉదారత అపారమైనది
బోస్ తన ఆవిష్కరణలకు పేటెంట్లు తీసుకోవడం ఆలస్యం చేశారు, ఎందుకంటే అవి సమాజానికి అందుబాటులో ఉండాలి అనే భావన.
ఇది హామ్ రేడియోలోని “knowledge sharing and community service” పద్ధతిని ప్రతిబింబిస్తుంది.
📡 హామ్ రేడియోతో బోస్ ఆత్మను కొనసాగిద్దాం
ఇవాళ హామ్స్ 사용하는
HF, VHF, UHF బాండ్లు
SSB, CW, Digital modes (FT8, JS8, RTTY)
Microwave, QO-100 satellite communication
ఇవన్నీ బోస్ చేసిన మొదటి ప్రయోగాల పర్యవసానాలు.
ఆయన చూపిన మార్గంలో ఇండియన్ హామ్స్ ముందుకు సాగాలి.
✨ ముగింపు – భారతకు బోస్ గర్వకారణం
శ్రీ జగదీశ్ చంద్ర బోస్ కేవలం శాస్త్రవేత్త కాదు—
ఆయన భారతదేశానికి వైర్లెస్ సంస్కృతి అందించిన మహామహుడు.
అమేచ్యూర్ రేడియో ప్రపంచానికి ఆయన చేసిన ప్రయోగాలు, సిద్ధాంతాలు, అభిరుచి మరియు పట్లపడి చేసిన పరిశోధనలు నేటికీ ఒక దీపస్తంభం. అందుకే ప్రతి హామ్ రేడియో ఆపరేటర్ ఈ మహనీయుడికి నివాళిగా,
తన స్టేషన్లో తరంగాలతో ఆడుకుంటూ ప్రపంచానికి స్నేహం పంపిస్తూ,
“బోస్ చూపిన దారిలోనే ప్రయోగాలను కొనసాగిస్తూనే ఉండాలి.”
